Trong kỷ nguyên số, khoa học và công nghệ (KH&CN) không chỉ đóng vai trò là nền tảng của tri thức mà còn là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia. Những năm gần đây, thế giới và Việt Nam đã ghi nhận nhiều thành tựu nổi bật, minh chứng cho sức mạnh đổi mới sáng tạo của nhân loại trong mọi lĩnh vực.

1. Thành tựu khoa học và công nghệ trên thế giới

Trên bình diện quốc tế, khoa học và công nghệ tiếp tục ghi dấu những bước tiến vượt bậc. Một số thành tựu nổi bật có thể kể đến:

• Trí tuệ nhân tạo (AI): AI đã và đang thay đổi cách con người tương tác với thế giới. Từ hệ thống chẩn đoán bệnh qua hình ảnh, trợ lý ảo, đến xe tự hành và máy học trong quản lý dữ liệu lớn – AI đang từng bước thay thế các thao tác thủ công, tăng hiệu suất làm việc và mở ra kỷ nguyên tự động hóa.
• Công nghệ sinh học và y học chính xác: Việc ứng dụng công nghệ chỉnh sửa gene CRISPR-Cas9 đã mở ra cơ hội chữa trị bệnh di truyền và ung thư. Đồng thời, nghiên cứu vaccine mRNA như Pfizer-BioNTech và Moderna đã góp phần quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19.
• Khám phá không gian: Sự kiện tàu Perseverance hạ cánh thành công trên sao Hỏa và các chuyến bay thương mại ra ngoài không gian của SpaceX đã khẳng định năng lực chinh phục vũ trụ của loài người.
• Năng lượng tái tạo: Các công nghệ như pin mặt trời, điện gió ngoài khơi và hệ thống lưu trữ năng lượng quy mô lớn đang được triển khai mạnh mẽ nhằm giải quyết bài toán an ninh năng lượng và biến đổi khí hậu toàn cầu.
• Công nghệ số và IoT: Với sự phát triển của mạng 5G, vạn vật kết nối Internet (IoT), blockchain và điện toán đám mây đã thúc đẩy mạnh mẽ xu thế chuyển đổi số, đặc biệt trong sản xuất, giao thông, y tế và giáo dục.

2. Thành tựu khoa học và công nghệ tại Việt Nam

Tại Việt Nam, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, KH&CN ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong sự nghiệp đổi mới và phát triển bền vững. Một số dấu ấn nổi bật:

• Chuyển đổi số quốc gia: Nhiều nền tảng số được nghiên cứu và phát triển nội địa như Cơ sở dữ liệu quốc gia, VNeID, hệ thống đăng ký tiêm chủng, học liệu số trong giáo dục… đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và tiếp cận dịch vụ công.
• Y tế và phòng chống dịch: Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, sản xuất thành công bộ sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 và vaccine nội địa Nanocovax. Đây là thành công lớn trong lĩnh vực y sinh học ứng dụng.
• Nông nghiệp công nghệ cao: Việc lai tạo các giống lúa năng suất cao, chống chịu hạn mặn tốt, cùng với mô hình canh tác thông minh đã giúp nâng cao sản lượng và chất lượng nông sản, củng cố vị thế của Việt Nam trên thị trường xuất khẩu.
• Phát triển doanh nghiệp KH&CN: Các tập đoàn lớn như Viettel, FPT, Vingroup... đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu công nghệ lõi, sản xuất thiết bị điện tử, xe điện, chip AI, phát triển hệ sinh thái công nghệ nội địa.
• Thành tích học sinh, sinh viên Việt Nam trên đấu trường quốc tế: Nhiều học sinh đạt huy chương vàng, bạc tại các kỳ thi Olympic quốc tế về Toán, Vật lý, Hóa học, Tin học. Các dự án nghiên cứu khoa học của sinh viên Việt Nam cũng được vinh danh tại các cuộc thi toàn cầu.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh gay gắt, quốc gia nào làm chủ được khoa học và công nghệ sẽ có lợi thế vượt trội trong phát triển kinh tế – xã hội. Với định hướng đúng đắn từ Đảng và Nhà nước, cùng sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ nhà khoa học, kỹ sư và doanh nghiệp, Việt Nam đang trên hành trình vươn lên mạnh mẽ nhờ sức mạnh của trí tuệ và công nghệ.

Khoa học và công nghệ không chỉ là niềm tự hào, mà còn là kỳ vọng – là nền móng của một tương lai thịnh vượng, hiện đại và bền vững.